امام حسین (ع)
- ایجاد اصلاحات در جامعه یعنی احیای امر به معروف و نهی از منکر
امام حسین (ع) در وصیت نامه خود می نویسد¹: (( من از روی خودخواهی و یا برای خوشگزرانی و یا برای فساد وستمگری از مدینه خارج نمی شوم، بلکه هدف من از این سفر، امر به معروف و نهی از منکر است و خواسته ام از این حرکت، اصلاح مفاسد امت و احیاء و زنده نگهداشتن سنت جدم رسول الله (ص) و راه ورسم پدرم علی (ع) است.))
در جایی دیگر امام حسین (ع) می فرماید: (( انّما خرجتُ لِطَلَبِ الاصلاح فی امهِ جدّی ...)) امر به معروف یعنی سفارش به خوبیها و ارزشهای اسلامی –و نهی از منکر یعنی: بازداشتن از زشتی ها و ناهنجاریها.
در قوانین طبیعت بد و نوع باز داشتن از منکرات، عملی می شود. یکی به صورت غریزی یا نظارت درونی، کنترل صورت می گیرد. که در اکثر حیوانات و پدیده های طبیعی وجود دارد. و در انسان به نام (( وجدان )) وجود دارد. اما آن نظارت تنها کافی نیست چون گاهی به خاطر تربیت و پرورش ناصحیح به خطا رفته و دچار اشتباه می شود، اینجاست که اهمیت نقش امر به معروف و نهی از منکر در مورد انسان تحقق می یابد و از آنجایی که
انسان موجودی دارای اختیار و خلیفه خداوند در زمین است، امر و نهی مهم و سرنوشت ساز و تامین کننده سلامت و سعادت فرد و جامعه می باشد. اگر نظارت وجود نداشته باشد، رشد و کمال انسان هم معنا نخواهد داشت و فرد وجامعه به راحتی به انحطاط کشیده خواهند شد. چرا که همه ارزشها و احکام الهی و همه باید و نبایدها، با نظارت عمومی تداوم می یابد و اگر این الگو نظارت نادرست باشد. جامعه راه سعادت را نمی تواند
بپیماید. امام حسین (ع) خود یک الگوی خوب و خوش سابقه ای بود که معاویه به پسرش گفته بود: (( حسین بن علی محبوبترین چهره جامعه مسلمانان است.))
امروزه با همه رشد و پیشرفت تمدنهای بشری و کارساز نبودن وسایل کنترل و هشدار دهنده ها، تمام کشورهای پیشرفته به این حقیقت رسیدند که تنها راه اجرای قوانین اجتماعی (( نظارت ملی )) است.
مردم در جامعه آن روز اموی، معروفات و منکرات را از همدیگر تشخیص نمی دادند بخاطر اینکه حاکمان جامعه ارزش را ضد ارزش تلقی می کردند. لذا کسی لازم بود که با حرکت انقلابی خود، بتواند، بدیها را معرفی کند و بشناساند. و جلوی آنها را بگیرد که بهترین و پیشرفته ترین و سالم ترین راه برای اجرای قوانین است.
در جامعه ای اگر یک ضد ارزش یا رفتار خلافی پیدا شد، همه افراد جامعه واکنش نشان دهند، تذکر و هشدارهای لازم را بدهند، با بدکار برخورد نمایند، همه جا مورد سرزنش قرار بگیرد، ارزشها به تدریج در جامعه رشد کرده و حاکم می گردد. در صورتی که اگر مردم بی تفاوت باشند، عکس العمل نشان ندهند، نکوهش نکنند، خلافکار قدرتمند می شود و زشتیها به تدریج در جامعه سالم رشد کرده و مسخ ارزشها بوجود می آید. دیگر بازسازی و تغییر ارزشهای فاسد رواج یافته، تقریبا غیر ممکن می شود.
امام حسین (ع) در هنگام ترک مدینه در کنار مرقد جد بزرگوارش، با خدای خود چنین درد دل می کند: اللهم انّی احبّ المعروفَ و اُنکِرُ المنکر و اسئلک یا ذالجلال و الاکرام بحقّ القَبر وَ مَن فیه الّا اختَرتَ لی ما هو لَکَ رَضیً وَ لِرَسولِکَ رضیً : (( بار خداوندا همانا من معروف را دوست و منکر را ناپسند می دارم. ای خدای بزرگ و با کرامت به احترام این قبر و کسی که در آن است، آن را برای من بخواهی که خشنودی تو و پیامبر تو در آن است.
برای اجرای امر به معروف و نهی از منکر و موفقیت در عملی کردن این سنت پیامبر باید اولا خوبیها و بدیها و منکرات و معروفات را شناسایی کرد و به جامعه هم شناساند. در مرحله بعد با گفتار و سخن تذکر داد و سپس با اعمال بازدارنده بدیها را ریشه کن کرد. اگر از این طریق نشد، آنگاه باید وارد عمل شد و به مبارزه عملی برخاست.
امام حسین (ع) در دوران زندگی خود مراحل امر به معروف و نهی از منکر را تحقق بخشید و به آن عمل کرد. هم شناخت، شناسایی کرد و شناساند، هم در گفتار و سخن مراحل امر به معروف را تذکر داد و هم در نامه های خود به معاویه و سران حکومت اموی گوشزد کرد. و زمانی که نامه ها، پندها و تذکرات گفتاری اثر نکرد، در کربلا دست به شمشیر برد و با خون وشهادت مراحل امر به معروف و نهی از منکر را برای همیشه تاریخ جاودانه ساخت.
